ما در این مطلب قصد داریم به معرفی گروه درمانی پرداخته و آن را از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار دهیم. در حال حاضر در علم روانشناسی روش‌های متعددی برای درمان افراد وجود دارد که یکی از آن‌ها گروه درمانی است. همان طور که می‌دانید درمان فردی سال هاست که در علم روانشناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بازخورد‌های خوبی نیز در بر داشته است.
اما علاوه بر این روش، در حدود 60- 70 سال است که روشی به عنوان گروه درمانی نیز به وجود آمده که با استفاده از آن فرد روانشناس و یا روان درمانگر می‌تواند در میان یک گروه از افرادی که دارای مشکلاتی شبیه به هم هستند قرار گرفته و با آن‌ها گفتگو نماید. طبیعی است که این روش نیز مانند سایر روش‌های درمانی روانشناسی، مزیت و معایب خاص خود را داشته باشد. اما با توجه به مزایا گروه درمانی، این روش توانسته مورد توجه افراد زیادی در سرتاسر جهان قرار گیرد. چنانچه تا انتهای این مطلب همراه ما باشید به بررسی بیشتر این موضوع پرداخته و اطلاعاتی را در این خصوص با شما در میان خواهیم گذاشت.
( اگر در رابطه با موضوع ازدواج هم نیاز به اطلاعات دارید می توانید به صفحه مشاوره ازدواج مراجعه کنید. )
گروه درمانی چیست؟
گروه درمانی به نوعی روش روان درمانی اطلاق می‌شود که در طی آن یک یا چند درمانگر با تعدادی از افراد به صورت گروهی صحبت می‌کنند.
در خصوص انواع گروه درمانی باید به این موضوع اشاره کرد که گروه درمانی در واقع به عنوان اصطلاحی برای انواع مختلف گروه‌ها به کار می‌رود. نکته مهم در خصوص درمان در این روش آن است که به هیچ نوع از روش‌های درمانی برای انواع اختلالات رفتاری و هیجانی اشاره نمی‌کند. در طی این گفتگو‌ها افراد آگاهی بیشتری از خود و دیگران پیدا کرده و به این ترتیب می‌توانند به دیگران و یا خودشان کمک کنند تا برای حل کردن مشکلی که با آن دست به گریبانند راهی پیدا کنند.
با استفاده از این روش افراد با تغییراتی که نیاز دارند در زندگی به آن برسند، روبرو می‌شوند. علاوه بر این موقعیتی که افراد در آن قرار می‌گیرند، به آن‌ها کمک می‌کند تا در یک محیط امن و جایی که مورد پذیرش قرار گرفته‌اند، بتوانند رفتار‌های جدید را تجربه کرده و در مقابل صحبت‌هایی که می‌کنند، پاسخ و بازخورد صادقانه‌ای دریافت نمایند.
موضوعات گروه درمانی متفاوت است و در بیشتر مراکز درمانی مانند درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها و یا کلینیک‌های روان درمانی از این روش استفاده می‌شود.
چه مشکلاتی را می‌توان با استفاده از گروه درمانی حل کرد؟
همان طور که پیشتر اشاره کردیم، موضوعات گروه درمانی متفاوتند و مسائل و مشکلات متعددی را می‌توان با این روش درمان کرد. در ادامه به چند نمونه از این مشکلات اشاره خواهیم کرد.
- از دست دادن فرد یا افرادی در زندگی
- اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی
- پرخاشگری
- مشکلات عاطفی
- افسردگی
- نداشتن احساس هویت و عزت نفس
- ناتوان بودن در انجام شغل مورد نظر
- ناتوان بودن در کنترل احساسات
- داشتن روابط اجتماعی نامناسب
- وابستگی شدید به دیگران
- ناتوانی در برقراری ارتباط با جنس مخالف
- برخورداری از مشکلات زنانشویی مثل اختلافات و مشاجرات همسران
نکته‌ای که در مورد گروه درمانی باید به آن اشاره کرد، این است که شرکت‌کنندگان در دوره‌های گروه درمانی، لازم است خودشان از انگیزه لازم برای بهبود یافتن بهره‌مند باشند و بخواهند که تغییر نمایند. چنانچه این افراد به زور در این گروه‌ها شرکت کرده باشند، طبیعی است که درمان برای آن‌ها نه تنها سودآور نبوده بلکه پاسخ عکس خواهد داشت.
مضاف بر این به دلیل آن که شرکت در دوره‌های گروه درمانی وابسته به فرآیند کلامی است، بنابراین نیاز است فرد از توانایی مهارت کلامی و مفهومی کافی برخوردار باشد. نکته مهم در مورد استفاده از روش گروه درمانی این است که نمی‌تواند برای درمان بیمارانی که از افسردگی شدید، اسکیزوفرنی حاد، اختلال شخصیتی پارانوئید و همچنین اختلال شخصیت اسکیزوئید شدید و … رنج می‌برند مفید باشد..
انواع گروه درمانی
چنانچه مایلید برای درمان مشکلات خود در گروه درمانی شرکت نمایید. لازم است بدانید که این گروه تراپی به دو روش گروه باز و بسته انجام می‌شود.
در گروه باز اعضای گروه می‌توانند در زمانی که مایلند وارد گروه شوند. اما در مقابل آن گروه بسته قرار دارد و به گروهی گفته می‌شود که تمام اعضای آن ثابتند. تمامی این افراد در یک زمان گروه تراپی را آغاز می‌کنند. به عنوان مثال روان درمانگر برای این افراد زمانی را جهت درمان در نظر می‌گیرد به طوری که لازم است هر یک از افراد به تعداد 12 جلسه در این جلسات شرکت نماید.
چنانچه تصمیم دارید در گروه‌های باز شرکت کنید، ممکن است زمان زیادی را برای آشنا شدن با سایر افراد شرکت‌کننده صرف نمایید. اما اگر مایلید برای درمان خود در گروه‌های بسته شرکت کنید، ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا گروهی مناسب با مشکل شما تشکیل شود.
مزایا گروه درمانی چیست؟
در بخش‌های قبلی به معرفی گروه درمانی و روش انجام آن پرداختیم و گفتیم که موضوعات گروه درمانی متفاوتند و با شرکت در انواع آن‌ها می‌توانید به خودتان کمک کنید تا یک سری از مشکلاتی که از بچگی در شما نهادینه شده و یا به تازگی به وجود آمده‌اند را درمان نمایید. در این بخش سعی داریم به مزایا گروه درمانی بپردازیم.
- حمایت و تشویق اعضا را خواهید داشت
شما در این گروه‌ها خواهید دید که افرادی هستند که مشکلاتی شبیه به مشکل شما را دارند بنابراین احساس می‌کنید که تنها نیستید.
- هر یک از اعضا می‌تواند الگویی برای سایرین باشد
در این جلسات متوجه خواهید شد که برخی از افراد به خوبی توانسته‌اند با مشکل خود کنار آمده و درمان شوند. به این ترتب شما هم امیدی به بهبودی پیدا خواهید کرد.
- مقرون به صرفه است
در معرفی گروه درمانی اشاره کردیم که یک درمانگر به گفتگو با چند نفر می‌پردازد، بنابراین به جای آن که تمرکز بر روی یک نفر باشد می‌تواند به تعداد افراد بیشتری برای بهبود کمک نماید.
- گروه درمانی پناهگاه امنی برای افراد محسوب می‌شود
محیطی که افراد در آن جمع می‌شوند، به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در محیط و گروهی امن با مهارت‌های جدید آشنا شده و آن را در راه درمان خود به کار گیرند.
- اطلاع از رفتار هر یک از افراد در محیط‌های اجتماعی امکان‌پذیر است
چنانچه فردی در این گروه‌ها شرکت نماید، روان درمانگر با شناختی که از او پیدا می‌کند، می‌تواند بازخورد خوبی را ارائه نماید.
کلام آخر
در انتهای این مطلب لازم است به این موضوع اشاره کنیم که شرط مهم جهت شرکت در دوره‌های روان درمانی، رازداری افراد است. به طوری که هیچ یک از افراد نباید آن چه که در گروه می‌شوند را بیرون از آن برای افراد دیگر بازگو نمایند. همچنین سر وقت شرکت کردن در جلسات گروه درمانی و مداومت در آن به سرعت روند بهبود افراد کمک خواهد کرد. در کلینیک روانشناسی دکتر نازنین نورشاهی شما می‌توانید از مزایای گروه درمانی بهره برده و برای درمان از آن‌ها کمک بگیرید.