مفهوم تربیت انسان معانی و انواع مختلفی را در بر می‌گیرد که یکی از این انواع تربیت جنسی است. اصول و روش‌های خاصی برای این تربیت در نظر گرفته شده و توجه به این اصول سبب می‌شود، کودک از نظر جنسی و مسائل مربوط به آن رشد بهتری داشته باشد. موضوع تربیت جنسی برای والدینی که فرزندان کودک یا نوجوان دارند از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است و پاسخ دادن به سؤالات جنسی که کودکان در مورد اندام‌های خصوصی خود می‌پرسند، همواره یکی از سؤالات دغدغه‌آور برای والدین بوده است. در بیشتر موارد والدین واکنش و پاسخ مناسبی به این کنجکاوی‌های کودک که می‌تواند طبیعی هم باشد، نمی‌دهند. به همین دلیل آگاهی از روش‌های صحیح آموزش مسائل جنسی به کودکان جنبه مهمی از تربیت آنها محسوب شده و اصول خاصی هم در این زمینه وجود دارد. تا حدی سؤالات و کنجکاوی‌های کودکان در مورد مسائل جنسی طبیعی است به همین دلیل عدم پاسخ دهی به سؤالات آنها یا دادن پاسخ‌های نادرست ممکن است آسیب‌های روانی به آنها وارد کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد اینکه تربیت جنسی یعنی چه؟ کسب کنید.
( اگر در رابطه با موضوع ازدواج هم نیاز به اطلاعات دارید می توانید به صفحه مشاوره ازدواج مراجعه کنید. )
تربیت جنسی یعنی چه؟
در پاسخ به این سؤال که تربیت جنسی یعنی چه؟ باید به این نکته اشاره کنیم که تربیت جنسی خود یکی از شاخه‌های مهم تربیت است. برخی از عوامل سبب می‌شود تا والدین به دنبال افزایش آگاهی خود در مورد تربیت جنسی نباشند و به این حوزه از تربیت کودک خود توجه نکنند! به عنوان مثال برخی از والدین تصور می‌کنند بی‌توجهی به سؤالات جنسی کودک بهترین راه حل است. این افراد بر این باور هستند که دادن آگاهی جنسی به کودکان سبب می‌شود تا آنها گمراه شوند. برخی دیگر هم به دلیل شرم و حیا از دادن اطلاعات جنسی به فرزندان خود خودداری می‌کنند. در هر صورت والدین مهم‌ترین مربی‌ها برای آموزش مسائل جنسی به فرزندان خود هستند و با داشتن آگاهی می‌توانند نقش مهمی در سلامت جنسی فرزندان خود داشته باشند. بی‌توجهی به سؤالات جنسی کودکان یا سرکوب آنها می‌تواند سبب بروز تنش و ایجاد ابهامات جنسی در زندگی کودک شود.
در خصوص مفهوم تربیت جنسی تعاریف مختلفی مطرح شده است. از جمله اینکه تربیت جنسی به معنای فراهم آوردن شرایط مناسب برای رشد صحیح و به هنجار غریزه جنسی، به گونه‌ای که در کنار رشد و استفاده از این غریزه طبیعی از بروز لغزش و انحرافات جنسی جلوگیری شود. در این نوع تربیت از والدین خواسته می‌شود با روش صحیح به فرزندان خود نحوه بروز احساسات و نگرش‌ها را آموزش بدهند و همچنین فرزند باید در خصوص ارتباط با اعضا جنسی و کارکرد آنها هم آموزش‌های لازم را ببیند. به این ترتیب کودک مهارت‌های لازم برای تصمیم‌گیری درست در مورد میل جنسی را کسب کرده و می‌تواند موقعیت‌هایی که در آن امکان سوء استفاده جنسی از کودک هست را تشخیص داده و از آن موقعیت خارج شود.
بسیاری از والدین بر این باور هستند قبل از مدرسه نباید در مورد مسائل جنسی با کودک حرف زد اما واقعیت این است که طبق معیار‌های تربیت جنسی کودک و نوجوان، تربیت جنسی از زمان تولد شروع می‌شود. باید بدانید که نوزادان از هنگامی که والدین در قالب مراقبت‌هایی نظیر تعویض پوشک نسبت به اندام‌های بدن آنها ابزار احساسات می‌کنند، شروع می‌شود. کنجکاوی‌های جنسی کودکان با پاسخ‌های مثبت یا منفی از سوی والدین مواجه می‌شود و این پاسخ‌ها رابطه مستقیمی با کژ کاری‌های جنسی کودکان در آینده دارد.
تربیت جنسی کودک و نوجوان:
بسیاری از والدین در مورد تربیت جنسی کودک و نوجوان دچار سردرگمی هستند و نمی‌دانند پاسخ دادن به کنجکاوی‌های جنسی کودکان درست‌تر است یا پاسخ ندادن! برخی از والدین هم مدعی هستند که کودک آنها هیچگونه سؤال و کنجکاوی در مورد مسائل جنسی ندارد. این والدین بهتر است بدانند که کنجکاوی جنسی جز طبیعت کودکان است و سؤال نپرسیدن در این باره نشان‌دهنده این موضوع است که کودک برای حرف زدن در مورد مسائل جنسی با والدین خود احساس راحتی نمی‌کند. برای جلوگیری از بروز چنین موقعیتی والدین باید از ابتدای تولد نقش خود را در مورد تربیت جنسی دانسته و به آن عمل کنند. کودکان در تمامی مراحل زندگی نیاز به راهنمای والدین دارد. والدین راهنما افرادی هستند که مهارت خوب گوش کردن را داشته و در پاسخ به سؤالات کودکان جواب‌های صادقانه‌ای می‌دهند. این والدین به کودک اجازه اظهار نظر می‌دهند و کودک بدون ترس می‌تواند کنجکاوی جنسی خود را مطرح کند و راهنمای درست را دریافت کند.
زمان تربیت جنسی کودک و نوجوان:
برخلاف باور عموم که برای زمان تربیت جنسی کودک و نوجوان تاریخ خاصی را در نظر می‌گیرند، باید دانست که برای شروع تربیت جنسی کودکان هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد و شروع کردن این آموزش‌ها در هیچ سنی زود نیست! بنابراین در پاسخ به این سؤال که بهترین سن آموزش جنسی به کودکان چه زمانی است؟ می‌توان گفت یک سالگی، زمانی که کودک صحبت کردن را شروع می‌کند بهترین زمان برای آغاز آموزش‌های تربیت جنسی است. این نوع تربیت، اصول خاصی دارد و بر طبق این اصول در هر سنی اطلاعات خاصی باید در اختیار کودک قرار داده شود. در ادامه پاسخ به این سؤال که بهترین سن آموزش جنسی به کودکان چه زمانی است؟ به توضیح بیشتر در مورد تربیت جنسی مناسب با سنین مختلف می‌پردازیم.
کودکان نوپا: این گروه شامل کودکان 13 تا 24 ماهه است. در این سنین کودکان توانایی تشخیص مرد و زن را از یکدیگر کسب کرده‌اند و بهتر است نام تمام اعضای بدن به آنها آموزش داده شود تا بتوانند آنها را نام ببرند. دانستن نام صحیح اندام‌های جنسی به کودک این امکان را می‌دهد تا در صورت بروز هر گونه مشکلی از جمله سوء استفاده جنسی بتواند به طور صحیح منظور خود را بیان کند. تأثیر مثبت دیگر این آموزش این است که کودک نام اندام‌های جنسی را در کنار دیگر اندام‌های بدن یاد می‌گیرد و می‌داند که همانند دیگر اعضای بدن، اندام‌های جنسی هم یک عضو عادی در بدن هستند. در این سنین باید به کودک آموخته شود که بدن او خصوصی است.
کودکان پیش دبستانی: در این گروه کودکان 2 تا 4 سال قرار می‌گیرند. این کودکان باید بدانند که بدن آنها خصوصی است به این معنا که دیگران حق ندارند بدون اجازه به بدن آنها دست بزنند. در این دوره علاوه بر آموزش شخصی بودن بدن و اجازه دادن یا اجازه ندادن به دیگران برای لمسش باید بدانند که برهنه بودن در همه‌ی مکان‌ها مناسب نیست و تنها می‌توان در برخی موقعیت‌های خاص برهنه بود.
کودکان مدرسه‌ای: کودکان 5 تا 8 ساله که وارد محیط مدرسه شده‌اند قبل از هر چیزی باید قرارد‌های اجتماعی نظیر حفظ حریم شخصی، احترام به دیگران و. . را بدانند. در این سنین باید نحوه صحیح استفاده از تلفن همراه و رایانه به کودک آموزش داده شود. آنها باید بدانند که حرف زدن آنلاین با غریبه‌ها و اشتراک‌گذاری عکس و فایل با دیگران قوانین خاصی دارد و همچنین باید آموزش داده شود که اگر ناراحتی برای آنها پیش آمد چگونه با آن برخورد کنند. در پایان این دوره هم باید اصول اولیه بلوغ به کودکان آموزش داده شود، و اهمیت حفظ بهداشت و مراقبت از خود را در دوران بلوغ بدانند. این آموزش‌ها زود هنگام نیست! و کودکان را با تغییراتی که در بلوغ با آن روبرو می‌شوند آشنا می‌کند. به آنها این اطمینان داده می‌شود که تغییرات رخ داده به واسطه بلوغ تغییراتی کاملاً طبیعی هستند.
پیش از نوجوانی: در این دوره تمام آموزش‌های داده شده در سنین قبلی باید تقویت شده و علاوه بر آن نوجوان توضیحاتی را در مورد یک رابطه جنسی سالم و ایمن دریافت کند. توجه به زمان تربیت جنسی کودک و نوجوان سبب می‌شود که نوجوانان بدانند تغییرات بلوغ به معنای زمان شروع فعالیت‌های جنسی نیست!
اهمیت تربیت جنسی:
تربیت جنسی تا حد بسیار زیادی تحت تأثیر باور‌ها و اعتقادات یک جامعه است. در برخی جوامع با مسائل جنسی راحت‌تر برخورد می‌شود به همین دلیل فضای آموزش در حوزه تربیت جنسی در این کشور‌ها آسان‌تر قابل اجرا بوده و در مقابل جوامعی هم هستند که در مورد مسائل جنسی محدودیت داشته و این محدودیت در بیشتر موارد سبب بی‌توجهی به تربیت جنسی می‌شود. اهمیت تربیت جنسی زمانی مشخص می‌شود که بدانید تربیت جنسی صحیح تأثیر مستقیمی بر روی سلامت جنسی فرد دارد. جالب است بدانید تربیت جنسی صحیح در بروز احساس‌های مثبت نظیر هنر عشق ورزیدن، صمیمیت، دوستی، فداکاری، کاهش مشکلات جنسی و. . مؤثر است. با دریافت آموزش‌های جنسی فرد رفتار‌های جنسی ایمن‌تری از خود نشان می‌دهد. در خصوص اهمیت تربیت جنسی باید بدانید که بی‌توجهی به این نوع تربیت هم می‌تواند اثرات منفی بر روی فرد داشته باشد از جمله بروز مشکلات در سلامت جنسی فرد، تربیت جنسی کودک او را در مورد مسائل جنسی آگاه می‌کند و این آگاهی از بروز سوء استفاده جنسی از کودک جلوگیری می‌کند.
به عنوان سخن پایانی باید گفت در این صفحه اطلاعات بیشتری در مورد تربیت جنسی و فضای آموزش در حوزه تربیت جنسی کسب کردید. دانستید که آموزش صحیح مسائل جنسی به کودکان از بروز کژ کاری و سوء استفاده جنسی از آنها جلوگیری می‌کند. با این آموزش‌ها کودک می‌داند که در برخورد با مسائل جنسی مختلف برخورد صحیحی داشته باشد. در کلینیک روانشناسی دکتر نازنین نورشاهی شما میتوانید در این زمینه با مشاوران خبره مسائل و دغدغه های خود را مطرح کرده و از کمک آنها بهره مند شوید. کلینیک دکتر نورشاهی با:
- برگزاری کارگاه و جلسات تربیت جنسی برای والدین
- برگزاری کارگاه و جلسات آموزشی آشنایی با موضوعات جنسی و مراقبت‌های جنسی برای کودکان و نو جوانان متناسب با سن‌شان
- برگزاری جلسات فردی و گروهی برای کودکان و نوجوانان به منظور هویت‌یابی جنسی سالم و رفع تعارضات جنسی
- مداخله‌ی بحران در زمان آسیب دیدگی‌های جنسی برای فرد آسیب دیده و همچنین خانواده
- جلسات گروهی برای کودکان زیرنظر مدرسه برای شناخت خود و بالا رفتن خود آگاهی
به خوبی شما عزیزان را در این امور یاری می نماید.