یکی از مقوله‌هایی که خانواده‌ها باید آن را در نظر بگیرند، این است که فرزند پروری باید اهمیتی بیش از فرزند‌آوری داشته باشد. دلیل اینکه چرا باید به فرزند پروری توجه کرد این است که والدین ابتدا باید شرایط روحی و روانی مناسبی داشته باشند تا بتوانند پس از تولد نوزاد به تربیت و پرورش آن بپردازند. اینکه فرزند پروری چیست؟ پرسشی است که در این مطلب به آن پاسخ خواهیم داد. همچنین در این مطلب قصد داریم درباره روش‌های فرزند پروری نیز اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.
فرزند پروری چیست؟
حتماً شما هم خانواده‌هایی را دیده‌اید که فکر می‌کنند برای فرزند پروری و یا تبدیل شدن به یک والدین خوب، همین که به تأمین نیاز‌های مادی فرزند بپردازند کافی است. اما مفهوم اصلی فرزند پروری چیزی بیش از رسیدگی به خوراک و پوشاک و تأمین مالی اوست.
در واقع فرزند پروری به مجموعه‌ای از دانش و مهارت‌های تربیت کودک گفته می‌شود که سازنده باشد به طوری که بتواند به رشد توانایی‌های کودکان کمک نماید. در ضمن والدین باید با مهارت‌هایی آشنا باشند که به واسطه آن‌ها بتوانند مشکلات رفتاری فرزندانشان را کنترل و اداره نمایند. بنابراین هدف اصلی از طرح پرسش فرزند پروری چیست؟ این است که بتوانیم کودکانی را تربیت کنیم که بتوانند به افرادی مستقل، توانمند، مسئول و با اعتماد به نفس تبدیل شوند.
( اگر در رابطه با موضوع ازدواج هم نیاز به اطلاعات دارید می توانید به صفحه مشاوره ازدواج مراجعه کنید. )
چنانچه چنین روشی برای تربیت فرزند در نظر گرفته شود، او می‌تواند به رشد اخلاقی و اجتماعی مناسبی دست یابد. نکته مهمی که درباره مفهوم فرزند پروری باید به آن اشاره کرد، این است که اطلاع داشتن از مهارت‌های فرزند پروری تنها مختص به والدین نمی‌شود بلکه سایر افراد خانواده اعم از پدر بزرگ و مادربزرگ، خواهر و برادر بزرگتر و . . . و همچنین مربیان آن‌ها لازم است با این مفاهیم آشنایی داشته باشند تا بتوانند با پدر و مادر کودک در تربیت وی همراه باشند. تاریخچه فرزند پروری نشان داده کودکانی که تحت حمایت والدین خود رشد کرده‌اند در تمامی مراحل تحصیلی، کاری و همچنین برقراری ارتباط با دیگران موفق‌تر عمل کرده‌اند.
تاریخچه فرزند پروری به چه زمانی باز می‌گردد؟
شاید نتوان تاریخ و یا پیشینه مشخصی درباره فرزند پروری در معنایی که امروزه بیان می‌شود در گذشته پیدا کرد، اما این نکته را باید ذکر کرد که روش‌های تربیتی و الگو‌هایی که از آن در پرورش فرزند استفاده می‌شده است، در طی سالیان مختلف با تغییرات بسیاری روبرو شده است.
به عنوان مثال در همین کشور خودمان، در دهه‌های پیشین، والدین از روش‌های خشنی برای تربیت فرزند استفاده می‌کردند و فاصله‌ای را بین خود و فرزندانشان قائل می‌شدند تا فرزند به آن‌ها وابسته نشده و به اصطلاح روی پای خود بایستد.
اما در دوره‌های بعد تغییرات بیشتری در روش‌های فرزند پروری به وجود آمد به طوری که دیگر خبری از روش‌های سرد و خشک مطرح نبود و بیشتر روانشناسان بحث‌هایی را مطرح کردند که به والدین می‌گفت که روش‌های سختگیرانه و خشن می‌تواند زیان‌های عاطفی بسیاری بر کودک وارد نماید.
پس با توجه به آن چه گفته شد در پاسخ این پرسش که چرا باید به فرزند پروری توجه کرد؟ باید افزود تمامی والدین و افراد بالغ هر اجتماعی از گذشته به روش‌های مختلف فرزند پروری فکر کرده و بسیاری از آن‌ها را به کار گرفته‌اند هر چند که به طور قطع برخی از آن‌ها درست از کار در نیامده است.
درباره روش‌های فرزند پروری
در حال حاضر والدین روش‌های مختلفی را برای فرزند پروری انتخاب می‌کنند که ممکن است روی یکی از فرزندان آن‌ها اثرگذار بوده و روی دیگری نتیجه عکس داشته باشد. مانند اینکه یک پزشک بخواهد از یک نسخه برای تمام بیماران خود استفاده نماید. بنابراین تشخیص این موضوع به خود والدین باز می‌گردد که البته ما توصیه می‌کنیم در مورد روش‌های تربیت فرزند و راه‌های درست آن، تحقیقات و مطالعات بالایی داشته باشید تا بتوانید بهترین و صحیح‌ترین روش را برای فرزند پروری انتخاب کنید. در ادامه درباره این روش‌ها صحبت خواهیم کرد.
روش سهل‌گیرانه
یکی از شیوه‌های تربیت فرزند، سبک سهل گیرانه است. در این روش والدین تلاش می‌کنند تا کودک را آزاد بگذارند که هر کاری را به صورت آزادانه انجام دهد. آن‌ها برای کودک قوانین چندانی را در نظر نمی‌گیرند و یا قوانینشان سختگیرانه نیست.
در این شیوه تربیتی، فرزند با والدین خود رابطه دوستانه‌ای دارد و مشکلات خود را با آن‌ها در میان می‌گذارد.
روش مقتدرانه
یکی از روش‌های فرزند پروری که بسیاری از والدین آن را انتخاب می‌کنند شیوه مقتدرانه است. در این روش والدین تلاش می‌کنند تا نسبت به فرزندان خود کنترل و محبت بالایی داشته باشند. در واقع کنترل روی دیگر سکه محبت و توجه به فرزند است. این روش را می‌توان جزء بهترین روش‌های فرزند پروری به شمار آورد زیرا کمک می‌کند نکات تربیتی بهتر و بیشتری را بیاموزند.
در این روش والدین ارزش و اهمیت زیادی برای احساسات و عواطف کودک خود قائلند به همین دلیل نکات تربیتی آن‌ها روی کودک اثرگذارتر خواهد بود. فرزندانی که تحت این روش پرورش می‌یابند به سمت موفقیت و پیشرفت تمایل بیشتری دارند و تصمیم‌های درستی را برای زندگی خود اتخاذ می‌کنند.
روش مستبدانه
طبیعتا این پرسش برای شما پیش آمده که سبک مستبدانه در روش‌های فرزند پروری چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ این شیوه والدین را بر آن می‌دارد تا پرورش فرزند را با کنترل بالایی انجام دهند. مضاف بر این والدینی که از این شیوه تربیتی استفاده می‌کنند، محبت کمتری را به فرزندان خود روا می‌دارند.
در این شیوه کودکان سعی می‌کنند طبق نظر والدین عمل کرده و مراقب باشند تا اشتباهی را مرتکب نشوند. نکته لازم به ذکر دیگر در خصوص این شیوه از روش‌های فرزند پروری آن است که والدین توجه چندانی به عواطف و احساسات فرزند خود ندارند. همچنین فرزند باید قوانین سختگیرانه پدر و مادر را بدون هیچ چون و چرایی بپذیرد و نمی‌تواند با والدین یک گفتگوی منطقی را پیش ببرد. این فرزندان عموماً مطیع بار آمده و چنانچه از سوی دیگران نیز مورد امر و نهی قرار بگیرند، نمی‌توانند مخالف آن عمل کنند.
ناتوانی در حل مسائل زندگی، پرخاشگری و بدخلقی، روی آوردن به دروغ و پنهان کاری از مهمترین نشانه‌های تربیتی فرزندانی است که تحت این روش تربیت شده‌اند.
کلام آخر
فرزند پروری مهارتی به شمار می‌آید که لازم است والدین آن را به درستی بیاموزند و در اجرای آن تمامی تلاش خود را به کار گیرند تا بتوانند فرزندان سالم، باهوش و شادی داشته باشند. در پایان باید بگوییم، با مراجعه به کلینیک روانشناسی دکتر نازنین نورشاهی شما عزیزان می توانید در مورد مهارت فرزند پروری اطلاعات بسیار مفید و مهمی کسب کرده و ازمشاوره متخصصین این مجموعه بهره مند گردید.