گفتار درمانی یکی از روش‌های درمانی است که در آن گفتار فرد مورد هدف قرار داده و بهبود می‌یابد. افراد ممکن است از بدو تولد و یا به علت بروز مشکلات و بیماری‌های مختلف با اختلالاتی در گفتار همراه شوند و نتوانند به خوبی صحبت کنند. در ادامه به بررسی کامل این درمان به همراه معرفی کلینیک گفتار درمانی می‌پردازیم.
گفتار درمانی بزرگسالان
گفتار درمانی را می‌توان یکی از شاخه‌های توانبخشی به حساب آورد. این شاخه به بهبود و درمان اختلالات گفتار کمک می‌کند به صورتی که فرد بتواند به خوبی صحبت کند. تکنیک‌ها و اقدامات مختلفی در این زمینه صورت می‌گیرد و با تمرین و تکرار به فرد کمک می‌شود شرایط صحبت کردن و گفتار خود را بهبود دهد.
برخی از افراد تصور می‌کنند گفتار درمانی تنها مختص کودکان است، اما این تصور اشتباه است و هر فردی در هر سنی می‌تواند از این درمان استفاده کند. بسیاری از بزرگسالان به دلایل مختلف دچار مشکلات در زمینه گفتار می‌شوند که به راحتی می‌توانند از این درمان استفاده کنند. در کلینیک گفتار درمانی بزرگسالان به افرادی که مشکلات گفتاری دارند و یا اختلالاتی در بلعیدن غذا، ادراک و گفتار دارند، کمک می‌شود شرایط بهتری را تجربه کنند. هر کدام از مشکلات گفته شده ممکن است به صورت مادرزادی یا به دلیل بروز حادثه‌های ناگهانی ایجاد شده باشد.
( اگر در رابطه با موضوع ازدواج هم نیاز به اطلاعات دارید می توانید به صفحه مشاوره ازدواج مراجعه کنید. )
گفتار درمانی کودکان
کودکان از بدو تولد تا سنین بالاتر باید فعالیت‌های مختلفی را در ارتباط با گفتار انجام دهند. به عنوان مثال تا 5 ماهگی بیان خوشحالی یا ناراحتی از طریق تولید صدا، تولید صدا‌هایی مانند با، ما، دا دا و … از 6 تا 11 ماهگی و یادگیری لغات و گسترش آن‌ها تا سنین بالاتر از فعالیت‌های مرتبط با گفتار هستند که کودک باید انجام دهد.
اگر کودکی به هر دلیل توانایی صحبت کردن نداشته و این مسیر را به خوبی طی نکند، ممکن است با مشکلات گفتاری همراه باشد. از این رو حتماً باید با گفتار درمانگر صحبت کرده تا شرایط او را بررسی و در صورت نیاز جلسات گفتار درمانی او آغاز شوند. در جلسات گفتار درمانی، متخصص گفتار درمانی کودکان می‌تواند هر نوع اختلالی در زمینه ارتباط، درک، بیان زبان، گفتار، بلع، صدا و … را تشخیص داده و درمان کند. حل مشکلاتی مانند تلفظ اشتباه کلمات نیز در این جلسات انجام می‌شود.
گفتار درمانگر کیست؟
صحبت کردن شامل دو بخش است. بخشی از آن در مغز اتفاق افتاده مانند انتخاب کلمه، جمله‌بندی و … و بخشی دیگر از آن توسط ریه و حنجره، لب و دهن و … صورت می‌گیرد. بخش اول را زبان و بخش دوم را فرآیند گفتار می‌نامند. گفتار درمانگر که به آن پاتولوژیست گفتار و زبان نیز گفته می‌شود، فردی است که قدرت ارزیابی، تشخیص و درمان هر نوع اختلالی که مرتبط با زبان و گفتار و بلع باشد را داشته باشد. فعالیتی که دکتر گفتار درمانی انجام می‌دهد تنها برای صحبت کردن نیست و می‌تواند مواردی مانند زبان بدن، خواندن و نوشتن، حالت چهره و … را نیز شامل شود.
برخی از افراد به دلایل مختلف مانند مشکلات مادرزادی یا آسیب‌های مغزی و سایر اندام‌ها هرگز قادر به صحبت کردن نخواهند بود. به این صورت درمانگر کمک می‌کند تا فرد روش‌های دیگر برقراری ارتباط را آموزش دیده و از طریق آن‌ها با سایر افراد ارتباط برقرار کند. همچنین افرادی که در زمینه‌های دیگر مانند ارتباط چشمی، مشکل در بلعیدن غذا، زبان بدن و … نیز مشکل دارند می‌توانند به گفتار درمانگر مراجعه کنند.
گفتار درمانی مناسب چه کسانی است؟
حال که متوجه شدیم گفتار درمانی چیست، باید ببینیم این درمان برای افراد با چه اختلالاتی مناسب است. به صورت کلی هر فردی که توانایی برقراری ارتباط درست با دیگران را نداشته باشد، در هر سنی می‌تواند از این درمان استفاده کند. افراد دارای مشکلات زیر باید از گفتار درمانی استفاده کنند:
- افراد با اختلال لکنت زبان
- افرادی که در تلفظ مشکل دارند
- کودکان و به طور کلی افراد دارای اختلالات اوتیستیک
- افراد دارای توان ذهنی پایین
- افرادی که در زمینه خواندن و نوشتن ریاضیات مشکل دارند
- افراد با مشکلات شنوایی
- کسانی که شکاف کام و لب دارند و نمی‌توانند به خوبی صحبت کنند
- کسانی که اختلالات صوتی مانند صدای گرفته و خش دار دارند
- بیماران مبتلا به سرطان گردن، حنجره و زبان
- افرادی که دچار سکته مغزی شده یا مشکلاتی مانند تومور مغزی دارند
- بیماران‌ام اس، پارکینسون، ALS، سندروم داون و …
مزایای گفتار درمانی
کودکان و بزرگسالانی که به هر دلیلی با مشکلاتی در صحبت کردن همراه هستند و به سختی می‌توانند صحبت کنند، با کمبود اعتماد به نفس نیز روبرو می‌شوند. به همین دلیل از مهم‌ترین مزایای گفتار درمانی، بهبود شرایط گفتاری فرد و در کنار آن حضور فعال‌تر و با اعتماد به نفس بالاتر در جمع خواهد بود. برطرف کردن لکنت زبان و کمک به افرادی که به دلایل مختلف توانایی صحبت خود را از دست داده‌اند نیز بسیار مهم است.
با گفتار درمانی و صحبت کردن درست، فرد مخصوصا در سنین پایین می‌تواند از طریق کتاب خواندن، صحبت با دیگران و … نحوه انجام فعالیت‌های خود را یاد بگیرد. همچنین افرادی که توانایی صحبت ندارند، به مرور زمان دچار مشکلاتی در حنجره و تار‌های صوتی می‌شوند. با گفتار درمانی می‌توان از این موارد نیز جلوگیری کرد.
بهترین مرکز گفتار درمانی بزرگسالان و کودکان
کلینیک‌ها و پزشکان زیادی در زمینه گفتار درمانی فعالیت می‌کنند. افرادی که به هر دلیلی به این مراقبت‌ها و درمان‌ها نیاز داشته باشند، می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند. این مراکز باید به صورت کامل به تمام ابزار‌ها و وسایل موردنیاز مجهر باشند تا بتوانند در بهترین شرایط به بهبود بیمار کمک کنند.
دکتر گفتار درمانی نیز باید اطلاعات و تخصص کافی در این زمینه داشته باشد تا بتواند ارزیابی درستی از شرایط بیمار داشته و در نهایت بهترین روش درمانی را انتخاب و استفاده کنند. علاوه بر آن داشتن صبر و حوصله در این روش‌های درمانی بسیار مهم است. برقراری ارتباط درست مخصوصا با کودکان اهمیت زیادی دارد تا کودک در شرایط قرار گرفته احساس راحتی داشته و دستورات لازم را به خوبی اجرا کند.
قبل از انتخاب مرکز درمانی برای این هدف حتماً کلینیک و مرکز را به طور کامل بررسی کرده و تخصص و تجربه گفتار درمانگر را نیز در نظر بگیرید. به این صورت می‌توانید با اطمینان خاطر منتظر نتیجه مثبت اقدام درمانی برای خود را اطرافیان باشید. کلینیک روانشناسی دکتر نازنین نورشاهی از بهترین مراکز در زمینه ارائه خدمات گفتار درمانی و … است.
سؤالات متداول
- گفتار درمانی چیست؟
افرادی که به هر دلیلی توانایی صحبت کردن و برقراری ارتباط ندارند می‌توانند از این درمان استفاده کرده و پس از آن با اعتماد به نفس بیشتری با اطرافیان خود ارتباط برقرار کنند.
- گفتار درمانی تنها برای سن خاصی است؟
خیر. هر انسانی از بدو تولد تا سنین بالا به صورت تدریجی مهارت‌های مختلفی برای صحبت کردن و برقراری ارتباط می‌آموزد. هر فردی در هر سنی که با مشکل برقراری ارتباط روبرو شود می‌تواند از این روش درمانی استفاده کند.